براي خود مسئولين بسيار مفيد است که بدانند، عملکرد نهاد ها از حيث سازماني، برنامه اي و بودجه اي تا چه حد با سطح انتظارات آنها در حوزه شاخص هاي توسعه اي تطابق دارد
امير فروتن از کارشناسان و دغدغه‌مندان امر توسعه و عضو ارشد هيئت مدرسان شهرداري تهران اخيرا پيشنهادي در خصوص سنجش عملکرد سازمان‌ها، نهادها و گروه‌هاي مؤثر در امر توسعه پايدار و اعطاي نشان توسعه پايدار به آنان ارائه کرده‌است که با توجه به اهميت موضوع و بديع بودن آن و نيز شناختي که از ايشان داشتيم، پرتال خبری و علمی عمارت نیوز- مرجع تخصصی شهرداری و شوراهای کشور- طي مصاحبه ای کوتاه با فروتن جزئيات اين پيشنهاد را جويا شد باشد که مورد نقد و نظر کارشناسان اين حوزه و نيز مورد توجه و بهره‌برداري مسئولان و مديران سازمان‌ها و نهادهاي مسئوليت‌دار در حوزه توسعه شهري قرار گيرد.
از جنابعالي به عنوان کارشناس توسعه شهري، در ارتباط با پيشنهاد اخيرتان براي اعطاي جايزه نشان توسعه پايدار، سوالي مطرح است که اين جايزه چيست و چرا اعطاي اين جايزه را لازم مي دانيد؟ قدري بيشتر در اين باره توضيح مي دهيد؟
با سپاس از شما بخاطر توجهي که به اين امر نشان مي دهيد، عرض مي کنم که در پيشنهاد مربوط به نشان توسعه پايدار که بحث تفصيلي آن را طي مقاله اي با همکاري جناب آقاي مهندس معتمد آرا منتشر نموده ام، ابدا بحث اعطاي يک جايزه به مسئولين مطرح نيست بلکه منظور ما، اشاره به خلا وجودي يک نهاد علمي و پژوهشي معتبر و مستقل براي سنجش و ارزيابي تحقق شاخص هاي توسعه پايدار است و نه صرفا اعطاي يک جايزه.
چرا تصور مي کنيد چنين نهادي وجود ندارد؟
اتفاقا معتقدم که با توجه به توسعه دانشگاه ها و موسسات پژوهشي در سطح منطقه، از اين بابت مشکل خاصي وجود ندارد اما تا کنون مکانيزمي اجرايي که داده هاي توسعه اي را جمع آوري و تحليل نمايد و مسئوليت هر نهاد توسعه اي را در قبال شاخص هاي مربوطه، مشخص و با هم مقايسه نمايد، معرفي نشده است.
چه ضرورتي براي انجام اين کار احساس مي کنيد؟
ملاحظه بفرماييد، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي و اعضاي شوراهاي اسلامي شهر و روستا و مديران ارشد اجرايي، در دوران انتخابات يا معارفه خود، شعار هايي را با مردم مطرح مي کنند. اين شعار هاي متنوع، عمدتا از جنس شاخص هاي توسعه پايدار هستند. مثلا تاکيد مي کنند و وعده مي دهند که در صورت انتخاب، سطح اشتغال آفريني شهري را ارتقا مي دهند يا سطح منزلت و رفاه بانوان را بهبود مي بخشند، برخي روي توسعه اقتصادي شهري تاکيد مي کنند و تقريبا تمام آنها بر توسعه رفاه اجتماعي و گسترش نقش و نفوذ جوانان و … پافشاري مي کنند. از طرف ديگر، عملکرد نهاد ها و سازمان هاي متولي يا موثر در امر توسعه و خط مشي گذاري شهري مانند شهرداريها، شورا هاي اسلامي شهر و روستا و شرکت هاي عمران و توسعه محلي و … نه بر اساس شاخص هاي توسعه اي که در شعار هاي انتخاباتي کانديدا ها متجلي مي گردند، بلکه بر اساس شاخص هاي برنامه اي، بودجه اي و درصد تحقق اجراي پروژه ها سنجيده مي شوند. يعني به بيان ساده تر، با سنجش عملکرد سازمان‌ها و نهاد هاي فوق الذکر، هرگز مشخص نخواهد شد که عملکرد سازماني آنها چه رابطه اي با شاخص هاي توسعه اي دارد. در اينجا ضروريست تا يک نهاد مستقل علمي، پژوهشي معتبر و آشنا با پژوهش‌هاي ميداني، با جمع آوري و تحليل داده هاي توسعه اي، بنياد گذاشته شود تا مشخص کند که آيا تحقق بودجه سازمان‌ها و نهاد ها، منجر به تحقق شاخص هاي توسعه اي شده است يا خير؟
و اين مطلب به صورت ويژه در خصوص پرند و شهرستان رباط کریم وبهارستان به چه معناست؟
در خصوص پرند وسایر شهرها هم مثل ساير نقاط کشور که درگير بحث توسعه هستند، همين موارد بايد مورد بررسي و سنجش قرار گيرد. مثلا بايد مشخص شود که اجراي پروژه هاي مصوب شهري در شوراي اسلامي شهر و صرف هزينه و بودجه براي آن و نهايتا، اجراي مصوبات، توسط شهرداري و يا تصويب پروژه هاي مختلف در حوزه عمران پرند و اجراي آنها تا چه ميزان توانسته است شاخص هاي توسعه پايدار، نظير توسعه اقتصادي، کارآفريني شهري و اشتغال، وضعيت زنان و جوانان و شاخص هاي زيست محيطي را بهبود بخشند.
اين مکانيزمي که پيشنهاد داده ايد، چگونه عمل مي کند؟
نحوه عمل اين مکانيزم، بسيار ساده است. براي سنجش بسياري از شاخص هاي توسعه اي، روش هاي علمي و ابزار هاي پژوهشي معتبري وجود دارد که براي اهل فن شناخته شده اند. اين شاخص ها در ادوار مختلف مورد محاسبه و سنجش دقيق قرار مي گيرند و نهايتا بر اساس ادبيات پژوهشي مربوط به هر شاخص، به صورت منظم و با مقايسه نهاد ها، سازمان ها و گروه هاي موثر در امر توسعه، با فرم گزارشات استاندارد علمي، براي استفاده مسئولين و مديران شهري و نيز عموم مردم، منتشر خواهند شد. انتشار عمومي اين گزارشها، به مقايسه سازمان ها و نهاد هاي درگير امر توسعه از حيث عملکرد توسعه اي آنها منجر خواهد شد و به رقابت مثبت بين آنها دامن خواهد زد.
در اين خصوص و براي توسعه و تکامل پيشنهادي که مطرح کرده ايد، چه انتظاري از مسئولين و فعالين امر توسعه داريد؟
براي خود مسئولين بسيار مفيد است که بدانند، عملکرد نهاد ها از حيث سازماني، برنامه اي و بودجه اي تا چه حد با سطح انتظارات آنها در حوزه شاخص هاي توسعه اي تطابق دارد. لذا انتظار مي رود که اين پيشنهاد مورد استقبال قرار گيرد. همچنين از رسانه ها و گروه هاي فعال در امر توسعه انتظار مي‌رود مثل رسانه شما در تبيين و توسعه اين فضاي گفتماني و عموميت بخشيدن به آن در اذهان مردم و شهروندان تلاش و همکاري کنند.