«مسکن مهر» اقدامی برجسته بود که امید به خانه‌دار شدن را در دل اقشار کم برخوردار جامعه، پرفروغ کرد.
*دکتر محمدباقر ابوالحسنی
” این از حداقل حقوق هر فرد است که باید مسکن داشته باشد”(امام خمینی(ره))
«در رژیم منفور پهلوی مسئله مسکن یکی از مصیبت بارترین مشکلات اجتماعی مردم ما بود. بسیاری از مردم در اسارت تهیه یک قطعه زمین و داشتن یک لانه بودند، و چه بسا تمام عمرشان را زیر بار بانکها و سودجویان و غارتگران به سر می‌بردند تا بتوانند پناهگاهی را برای خود و فرزندانشان دست و پا کنند. قشر عظیمی از مستضعفان جامعه هم بکلی از داشتن خانه محروم بودند و در زوایای بیغوله‌ها و اتاقکهای تنگ و تاریک و خرابه‌ها به سر می‌بردند؛ و چه بسا قسمت مهمی از درآمد ناچیزشان را بایستی برای اجاره آن بپردازند؛ و این میراث شوم برای ملت ما باقی مانده و اکنون جامعه ما با چنین مصیبتی دست به گریبان است. نظام اسلام چنین ظلم و تبعیضی را تحمل نخواهد کرد؛ و این از حداقل [حقوق] هر فرد است که باید مسکن داشته باشد. مشکل زمین باید حل شود و همه بندگان محروم خدا باید از این موهبت الهی استفاده کنند.» این بخشی از پیام رهبر کبیر انقلاب اسلامی به منظور خانه‌سازی برای مستضعفان بود که در فروردین سال ۱۳۵۸ صادر شده است [1] و گویا در بخشهایی از این متن، درد همین امروز کشور را بیان داشته است. ایشان در ادامه همان پیام فرموده‌اند: « دولت نیز تصمیمات لازم را در تأمین آب و برق و آسفالت و وسایل ایاب و ذهاب و مدرسه و درمانگاه و دیگر نیازمندیهای عمومی فراهم سازد» این یعنی وظیفه دولت فقط ایجاد سرپناه به‌عنوان یک حق اساسی نبوده بلکه سایر امکانات مورد نیاز را می‌بایست فراهم نماید و این نکته، مطالبه‌ی امروز در شهرهای جدید بوده است.
پس از انقلاب اسلامی، دولت‌ها اقدامات متعددی را در راستای خانه‌سازی انجام دادند لیکن در میان همه این‌ها، «مسکن مهر» اقدامی برجسته بود که امید به خانه‌دار شدن را در دل اقشار کم برخوردار جامعه، پرفروغ کرد. اما تنها در برهه‌ای که حمایت و نظارت دولتِ ابداع کننده‌ی آن، برقرار و قوی بود، به‌خوبی پیش رفت و در دولت بعد با افت و خیزهای عجیبی مواجه شد، گاهی با مسکن اجتماعی، گاهی با مسکن ملی و تغییر اسامی از این دست، ظاهرا فضای اجرایی حاکم از توجه به اجرای مناسب وعده‌های مسکن مهر دور شد. این طرح نیز مانند بسیاری از طرح‌ها و اقدامات دولت‌های مختلف که در عمر خود آن دولت‌ها قابل اتمام نبوده، دچار بیماری مزمن خودخواهی‌ها و یا دعواهای سیاسی گردید و در پیچ و خم عدم تامین نقدینگی و یا خلاء اراده مدیریت دولت و یا ضعف نظارت مجلس گرفتار ماند به نحوی که حتی بخش‌های ساخته شده آن نیز علیرغم گذشت سال‌ها، هنوز از امکانات کافی برخوردار نشده‌اند و ظاهرا این دردهای علاج نشده را همان مردمی مجبورند تحمل کنند که رهبر فقید انقلاب اسلامی(ره)، ایشان را ولی نعمت می‌دانستند.
بر این اساس به نظر می‌رسد تولید مسکن که از دیدگاه رهبر معظم انقلاب (حفظه ا… تعالی) صنایع زیادی را به کار می‌اندازد و تولیدآفرین و اشتغالزاست[2]، می‌بایست در صدر اقدامات دولت قرار گیرد. حال، در شرایطی که دولت سیزدهم بر سرکار آمده، انتظار آن است که با مرور درس‌آموخته‌های سال‌های گذشته، در تکمیل و تحویل واحدهای مسکن مهر و سایر طرح‌های دولت‌های قبل و نیز عمل به وعده ساخت 4 میلیون مسکن طی دولت سیزدهم همراه با تامین امکانات کافی تسریع نماید و البته از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز -بخصوص در این ایام بررسی بودجه- انتظار می‌رود که با پرهیز از حواشی، در زمینه‌ی تامین بودجه و سایر نیازمندیهای قانونی این موضوع و نیز نظارت دقیق بر اجرا، اهتمام ویژه‌ای داشته باشند.
منابع:
[1] https://farsi.rouhollah.ir/library/sahifeh-imam-khomeini/vol/6/title/207
[2] https://khl.ink/f/42588 و https://farsi.khamenei.ir/video-content?id=42588